Trybunał Konstytucyjny za życiem. Aborcja eugeniczna sprzeczna z Konstytucją.

Adobe Stock

Wyrokiem z 22 października 2020 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis dotyczycący dopuszczalności przerwania ciąży, a tym samym uśmiercenia dziecka poczętego, w sytuacji, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia albo nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu dziecka in utero jest niezgodny Konstytucją. Orzeczenie Trybunału wejdzie w życie z dniem jego publikacji w Dzienniku Ustaw, nabywając moc powszechnie obowiązującą. Tym samym zakazana w Polsce zostanie aborcja ze względów eugenicznych. Wyrok ma charakter ostateczny (art. 190 ust. 1 Konstytucji RP). Prawo polskie nie zna procedury, która pozwalałaby na jego podważenie. Instytut Ordo Iuris przygotował analizę wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ

Postępowanie w sprawie zainicjowała grupa posłów na Sejm RP reprezentowana przez dra Bartłomieja Wróblewskiego oraz Piotra Uścińskiego. Wnioskodawcy zakwestionowali konstytucyjność przesłanki z art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.r. jako legalizującej praktyki eugeniczne w stosunku do dziecka jeszcze nieurodzonego, odmawiając mu tym samym poszanowania i ochrony godności człowieka. Podnieśli ponadto szereg innych okoliczności pozwalających stwierdzić zgodność wskazanego przepisu z polską ustawą zasadniczą. Przede wszystkim można wskazać tu uzależnienie ochrony prawnej życia dziecka poczętego od stanu jego zdrowia, co stanowiło bezpośrednią dyskryminację oraz legalizację przerywania ciąży bez dostatecznego usprawiedliwienia koniecznością ochrony innej wartości, prawa lub wolności konstytucyjnej, a także posługiwania się przy tym nieokreślonymi kryteriami tej legalizacji, naruszając w ten sposób gwarancje konstytucyjne dla życia ludzkiego.

Z mocy prawa status uczestników postępowania przysługiwał również Sejmowi RP oraz Prokuratorowi Generalnemu. W przedłożonych stanowiskach zarówno Sejm, jak i Prokurator Generalny wskazali na sprzeczność dopuszczalności aborcji eugenicznej z Konstytucją RP.  W tygodniu poprzedzającym orzeczenie Trybunału również Instytut Ordo Iuris przekazał opinię w przedmiocie postępowania do wszystkich Sędziów Trybunału Konstytucyjnego, podnosząc szereg argumentów, jednoznacznie wskazujących na niekonstytucyjny charakter aborcji eugenicznej. Ordo Iuris podkreśliło, że obok naruszenia konstytucyjnej zasady ochrony życia, przesłanka eugeniczna narusza także wiążące Polskę umowy międzynarodowe. Opinia Instytutu została poparta przez 30 organizacji społecznych i eksperckich, m.in. ze Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji, Kolumbii czy Węgier.

Do wyroku Trybunału Konstytucyjnego odniósł się adwokat Jerzy Kwaśniewski, Prezes Instytutu Ordo Iuris: „Polska podnosi standard ochrony praw człowieka, praw dzieci niepełnosprawnych. Przyszedł czas, aby powiedzieć jasno: aborcja nie pasuje do XXI wieku, nawet wbrew wygodzie innych ludzi. To orzeczenie ma moc konstytucyjną to znaczy, że ma moc wyższą niż ustawa. W praktyce oznacza to, że aby kiedykolwiek w Polsce przywrócić dyskryminację dzieci chorych, żeby przywrócić aborcyjną procedurę legalną w świetle prawa, należy zgromadzić 2/3 głosów w parlamencie, aby dokonać zmiany ustawy zasadniczej”. 

Adwokat Rafał Dorosiński, Dyrektor Centrum Analiz Prawnych Instytutu Ordo Iuris stwierdził, że wyrok TK to „zwycięstwo nad prawdziwym piekłem kobiet”, przypomniał także, że już w 2016 roku Instytut przedstawił pakiet pn. „Pomoc dla kobiet i rodzin zamiast aborcji”, obejmujący nowelizacje 4 ustaw, 3 rozporządzeń oraz projekt nowego rozporządzenia. Prezes Instytutu zapowiedział zaproszenie do konsultacji i pracy nad nowymi rozwiązaniami prawnymi szerokiego grona przedstawicieli zainteresowanych środowisk i zaangażowanych organizacji pozarządowych.